ค่าโดยสารรถไฟฟ้าไทยอยู่ตรงไหน?

ในปัจจุบันรถไฟฟ้าจัดเป็นบริการขนส่งสาธารณะที่สำคัญสำหรับคนกรุงเทพ อัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้าจึงเป็นประเด็นที่หลายคนสนใจว่ามันมากหรือน้อย ถูกหรือแพงแค่ไหน อย่างไร ?

ในทางปฏิบัติการพิจารณาเปรียบเทียบค่าโดยสารรถไฟฟ้านั้นทำไม่ได้ง่ายนักด้วยหลายสาเหตุ เพราะกิจการรถไฟฟ้าในเมืองใหญ่ๆทั่วโลกมีความแตกต่างกันค่อนข้างมาก ทั้งในเชิงเทคนิคและต้นทุนการให้บริการ เช่น ชนิดของรถไฟที่ใช้ ความยาวของราง ระยะห่างระหว่างสถานี หรือปริมาณการใช้บริการของประชาชนในเมืองนั้นๆ (ยิ่งคนใช้เยอะ ราคาต่อหน่วยก็ควรจะถูกกว่า) หรือกระทั่งความแตกต่างด้านการคิดราคาค่าโดยสาร เช่น ในบางเมืองคิดค่าโดยสารตามโซน (ลอนดอน) บางเมืองคิดแบบเหมาจ่ายราคาเดียวแต่จำกัดเวลาการใช้งาน (นิวยอร์ก) ขณะที่ประเทศไทยคิดราคาตามจำนวนสถานี

อย่างไรก็ตามเราได้ลองเลือกราคาค่าโดยสารรถไฟฟ้าในบางเมืองขึ้นมาเปรียบเทียบให้เห็น โดยใช้หลักการพิจารณาดังนี้

1. คิดราคาตามสถานีแบบเมืองไทย
2. เลือกเส้นทางที่มีความยาวใกล้เคียงกัน โดยความยาวรถไฟฟ้า BTS สายสุขุมวิทคือ 22.25 กิโลเมตร^[1] ส่วนความยาวรถไฟใต้ดินคือ 20 กิโลเมตร^[2]
3. พิจารณาเฉพาะตั๋วโดยสารแบบเที่ยวเดียว ราคาเต็ม ไม่นับตั๋วโปรโมชั่น

ด้วยเงื่อนไขข้างต้น เราจะได้ราคาค่าโดยสารรถไฟฟ้าจาก 4 ประเทศมาพิจารณาเปรียบเทียบกัน ได้แก่

• รถไฟสาย Tsuen Wan ของฮ่องกง^[3]
• สาย North East ของสิงคโปร์^[4]
• สาย 5 ในกรุงเซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน^[5]
• Tokyo Metro Fukutoshin Line ของญี่ปุ่น^[6]

และหากใช้อัตราแลกเปลี่ยนในปัจจุบัน^[7] จะได้ตัวเลขดังนี้

ซึ่งโดยหลักแล้วการเปรียบเทียบราคาสินค้า/บริการระหว่างประเทศ จำเป็นต้องคำนึงถึง "ค่าครองชีพ" ที่แตกต่างกันด้วย ดังนั้นจึงต้องใช้หลัก Purchasing Power Parity (PPP) ทำการแปลงค่าโดยสารให้ "เสมือนเป็นเงินดอลล่าร์" ทั้งหมด โดยเมื่อใช้ตัวเลข PPP conversion factor ของปี 2011 จากธนาคารโลก^[8] จะได้อัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้าออกมาเป็นหน่วย US Dollar (PPP-adjusted) ดังที่เห็นใน

จะเห็นว่าอัตราค่าโดยสารรถไฟฟ้า เมื่อคิดแบบเทียบ "ค่าครองชีพ (PPP-adjusted)" ของเซี่ยงไฮ้นั้นถูกมาก ฮ่องกงถูกกว่ากรุงเทพในทุกกรณี ขณะที่สิงคโปร์จะแพงกว่าไทยเมื่อเดินทางระยะสั้นๆ แต่ไทยจะแพงกว่าเมื่อเดินทางระยะไกลขึ้น เช่นเดียวกับญี่ปุ่นที่จะแพงกว่าทั้ง BTS และ MRT เมื่อเดินทางระยะสั้นๆ แต่เมื่อเดินทางระยะไกลขึ้นราคากลับถูกกว่าโดยเฉพาะเมื่อเทียบกับ BTS

ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก : บทความ ค่าโดยสารรถไฟฟ้าไทยอยู่ตรงไหน? (whereisthailand.info)